Scheiden met schulden: wie is er aansprakelijk?

Samenwonend, geregistreerd als partners of getrouwd? 

Je kunt pas onderzoeken hoe eventuele schulden bij een scheiding of verbroken relatie worden verdeeld, als je precies weet onder welke juridische voorwaarden je bent getrouwd, of geregistreerd als partner: in (beperkte) gemeenschap van goederen of onder huwelijkse voorwaarden.

Op deze pagina vind je informatie over al deze vormen, met de gevolgen voor de verdeling van eventuele schulden. 

Getrouwd in gemeenschap van goederen

Als je getrouwd bent (of een geregistreerd partnerschap hebt) in gemeenschap van goederen heeft dat gevolgen voor je aansprakelijkheid en schulden. Tot en met 2017 werden huwelijken automatisch in gemeenschap van goederen besloten, tenzij bruid en bruidegom zelf besloten huwelijkse voorwaarden vast te leggen.

Als je in gemeenschap van goederen getrouwd bent, worden bij een scheiding de schulden tussen jou en je ex-partner gelijk verdeeld. Zelfs eventuele schulden die een van beide partners had vóór je trouwde.

Ben je later dan 31 december 2017 getrouwd of als partners geregistreerd? Dan is dat niet in gemeenschap van goederen, maar in zogeheten ‘beperkte gemeenschap van goederen’.

Getrouwd in beperkte gemeenschap van goederen

Sinds 1 januari 2018 is de Wet aanpassing wettelijke gemeenschap van goederen van kracht. Sindsdien worden nieuwe huwelijken automatisch gesloten onder beperkte gemeenschap van goederen.

Deze wetswijziging heeft gevolgen voor de verdeling van bezittingen en schulden bij een scheiding, als je getrouwd of partners bent met beperkte gemeenschap van goederen:

Getrouwd onder huwelijkse voorwaarden

Je kunt ook getrouwd zijn onder huwelijkse voorwaarden of geregistreerd als partners onder partnerschapsvoorwaarden. Trouwen onder huwelijkse voorwaarden wil zeggen dat je destijds afspraken hebt gemaakt over de verdeling van bezitting en schulden bij een scheiding. Heb je geen afspraken gemaakt? Dan ben je getrouwd of als partners geregistreerd onder (beperkte) gemeenschap van goederen.  

In de huwelijkse voorwaarden bepaal je van al je bezittingen en schulden of ze vallen onder: 

De bezittingen of schulden waar je geen afspraken over hebt gemaakt of die je met je ex-partner aan bent gegaan tijdens je huwelijk zijn je gezamenlijk bezit en worden dus 50/50 verdeeld.

Samenwonen met een samenlevingscontract

Was je niet getrouwd of als partner geregistreerd, maar woonde je wel samen? Dan zijn persoonlijke schulden van jou, of je deze nu voor of tijdens het samenwonen bent aangegaan. Gezamenlijke schulden die je samen bent aangegaan zijn en blijven gezamenlijk.

Dit alles geldt tenzij je een samenlevingsovereenkomst bent aangegaan en daarin afspraken hebt gemaakt over bezittingen en schulden.

Voorlopige voorziening voor schulden bij een scheiding

Lukt het jou en je ex-partner niet om schulden en bezittingen in goed overleg te verdelen? En bieden wetgeving en/of huwelijkse voorwaarden ook geen uitkomst? Dan kun je een voorlopige voorziening aanvragen. De rechter neemt dan een voorlopige beslissing over de boedelverdeling. De rechter kan zich via de voorlopige voorziening ook uitspreken over bijvoorbeeld:

Een scheiding en een hypotheekschuld 

Ben je in het bezit van een koophuis? Dan moet je voor de hypotheekschuld bij een scheiding ook een oplossing zoeken. In de meeste gevallen lossen mensen de hypotheekschuld af na verkoop van het huis. Het is wel belangrijk dat de verkoop voldoende oplevert. Als de waarde van je huis minder is dan de resterende hypotheekschuld, blijft er een restschuld over. Daar moet je dan een oplossing voor zoeken. 

Meer over een koophuis bij scheiding

Restschuld bij een hypotheek

Als je je huis verkoopt met een verlies na je scheiding, zit je met een restschuld. Erg vervelend. Verkopen met een verlies, wil zeggen dat je je huis voor een lager bedrag kunt verkopen, dan waarvoor je het kocht. Dat betekent waarschijnlijk ook dat er een deel van je hypotheek overblijft. Dit is wat er bedoeld wordt met een restschuld of verkoopverlies. Je huis staat dan ‘onder water’.

De verdeling van de restschuld van de hypotheek bij een scheiding is afhankelijk van de voorwaarden waaronder je getrouwd bent. Als je het huis samen kocht, is het sowieso gezamenlijk bezit. De restschuld wordt dan onder beide ex-partners verdeeld.

Kocht een van de partners het huis vóór je trouwde? Dan zijn er verschillende scenario’s:

Hoe de verdeling van de restschuld bij een scheiding ook is, het is een erg vervelende situatie. Mogelijk is de restschuldfinanciering van RegioBank een uitkomst. Dat is een lening waarmee je het restbedrag kunt financieren. De restschuldfinanciering is ook verkrijgbaar als je nog geen lopende hypotheek bij RegioBank hebt. Raadpleeg je zelfstandig adviseur over de mogelijkheden.

Meer over restschuldfinanciering van RegioBank

Schulden door de scheiding zelf

Naast de schulden die jij of je ex-partner mogelijk al hadden, kunnen er ook schulden ontstaan door je scheiding zelf. Zeker een scheiding die gepaard gaat met conflict brengt veel kosten met zich mee. Denk aan de kosten van een advocaat of mediator. Of een eventuele rechtszaak en de griffiekosten.  

Kosten die je maakt door de scheiding vóórdat je officieel gescheiden bent, vallen onder je gezamenlijke huishouden. Daarmee worden deze kosten ook verdeeld volgens de voorwaarden waaronder je getrouwd of partners was.

Meer informatie over de kosten van scheiden

Ex-partner maakt schulden na scheiding

Het komt soms voor dat één van de ex-partners na de scheiding nog schulden maakt. Uiteraard is de andere ex daar niet voor verantwoordelijk. Ben je bang dat je ex schulden maakt na de scheiding? Op het moment dat je besluit uit elkaar te gaan ben je nog niet gescheiden. Er staat je nog een traject te wachten.

Eerst verdeel je met je ex-partner de bezittingen en schulden. Dit doe je in overleg of via een mediator of advocaat. De bezittingen en schulden worden verdeeld volgens de geldende regels, vastgelegde huwelijksvoorwaarden of op basis van je onderhandelingen met je ex. Pas als de verdeling duidelijk is én vastgelegd in het echtscheidingsconvenant, ben je gescheiden.

Schulden die je ex na het tekenen van het echtscheidingsconvenant maakt, zijn voor hem of haar zelf.

Levensverzekering of lijfrenteverzekering bij een scheiding

Had je samen een lijfrenteverzekering of levensverzekering? Dan kun je deze splitsen. De verzekeraar deelt de opgebouwde waarde en het premiebedrag in tweeën. Je kunt je deel dan afkopen (uit laten keren) of je verzekering door laten lopen.

Als je gaat scheiden met schulden, kan het verstandig zijn om de levens- of lijfrenteverzekering af te kopen, oftewel uit te laten keren. Je kunt de overige schulden dan deels met dit bedrag afbetalen.

We raden je aan hier goed over na te denken. Er zijn financiële risico’s. Zo kun je een levensverzekering niet altijd afkopen. Bijvoorbeeld als deze gekoppeld is aan een ander financieel product. En houdt er bij het afkopen van een lijfrenteverzekering rekening mee dat je mogelijk revisierente aan de Belastingdienst moet betalen.

Beslis hier niet te snel over. Dit type product is complex en het kan zijn dat je de verkeerde beslissing maakt. Je kunt je hierover laten adviseren door je zelfstandig adviseur. Mogelijk betaal je hiervoor wel advieskosten.

Vind je adviseur

Overige schulden

Huis en hypotheek zijn vaak de boosdoener als het gaat om scheiden met schulden. Maar het kan ook zijn dat een van de ex-partners al andere schulden had. Uit een onderneming, bijvoorbeeld. Of je (of je ex-partner) had al een studieschuld voor je huwelijk en je gaat scheiden.

Voor alle soorten schulden geldt in principe hetzelfde. als één van de partners zelf hoofdelijk aansprakelijk is voor een schuld, kijk dan naar de voorwaarden waaronder je getrouwd was. Die voorwaarden bepalen hoe de schulden en bezittingen worden verdeeld.