Van spaarvarken naar spaar-app. Er is op spaargebied veel veranderd. Op 31 oktober bestaat de Wereldspaardag precies 100 jaar. Maar één ding is onveranderd gebleven: Het belang om jong te beginnen met sparen. “Wie jong begint met sparen, is later financieel weerbaarder”, aldus directeur Rein Wispelweij van RegioBank. Vandaar dat de maand oktober bij RegioBank in het teken staat van de Kinderspaarweken en besteden de zelfstandig adviseurs van de bank extra aandacht aan financiële educatie.
Het belang van Wereldspaardag
Wereldspaardag werd geïntroduceerd in 1924, en sindsdien is het altijd een dag geweest om jonge mensen te leren hoe belangrijk het is om geld opzij te zetten voor de toekomst. Van de eenvoudige spaarvarkens van de jaren 1920 tot de moderne spaarapps van vandaag – de manier waarop kinderen leren sparen is met de tijd meegegaan. Maar de boodschap blijft hetzelfde: wie jong begint met sparen, loopt later minder risico om financieel in zwaar weer te komen.
Wispelweij:
“Dat is ook onze ervaring en we besteden hier al tientallen jaren aandacht aan. Bijvoorbeeld met spaartips voor ouders en kinderen. En de zelfstandig adviseurs van RegioBank organiseren tijdens de Kinderspaarweken, rond Wereldspaardag, activiteiten voor kinderen. Dat varieert van workshops over omgaan met geld tot het meedoen aan een speurtocht op zoek naar rode spaarvarkentjes.”
Verleidingen zijn extra groot
Wispelweij benadrukt ook de tijdgeest waarin kinderen en jongeren opgroeien: “Kinderen moet je financieel weerbaar maken, want de verleidingen worden steeds groter. Met name na de basisschool. Het is een gegeven dat jongeren vaker reageren op online aanbiedingen. Ze zijn geneigd om te kopen wat influencers aanraden. Een ander aspect is dat het steeds makkelijker gemaakt wordt om betalingen te doen, ook als je (even) geen geld hebt. Dat baart ons zorgen, want we zien dat jongeren vaker van dit soort mogelijkheden gebruik maken dan ouderen.”
Jongeren beginnen vroeger met sparen
Het valt op dat de jongste generaties vroeger zijn begonnen met sparen dan de oudere generaties: Gen Z begint rond hun elfde levensjaar met sparen, Millennials rond hun dertiende en de 45-plussers rond 16 à 17 jaar (en de 65-plussers zelfs pas na hun negentiende).
Drie generaties spaarders
100 jaar Wereldspaardag. Wie spaarde vroeger niet bij de bank om de hoek, die decennialang een centrale functie had in dorp en stad. Ook Dirk van der Plasse, dochter Simone en kleinzoon Duncan weten nog goed hoe zij leerden sparen.
Schoolsparen
“Toen ik negen jaar was, kon je eenmaal in de week op school een spaarzegel van 10 of 25 cent kopen” zegt de 77-jarige Dirk van der Plasse uit Purmerend.“Dit was het zogenaamde schoolsparen. Die zegel plakte je op een kaart. Was de kaart vol dan ging je ermee naar de bank hier in de buurt. Die stortte de waarde van de kaart plus een extraatje op je spaarrekening. Zo heb ik sparen geleerd.”
Muntenteller
De 54-jarige Simone van Dijk-van der Plasse uit De Rijp begon met sparen toen ze op haar veertiende een zaterdagbaantje kreeg. Bij de bankrekening hoorde een muntenteller. “Dus zakgeld wilde ik liever in muntjes dan op mijn bankrekening. Mijn eerste spaardoel was een vakantie met mijn vriendin naar Spanje. Hierna volgden al snel grotere doelen, autorijles en een eerste woning. Voor mijn eigen kinderen heb ik toen ze jong waren een spaarrekening geopend. Naast dat wij hier zelf geld op stortten, ontvingen ze hierop ook geld van opa’s en oma’s.”
Spaardoel
Duncan van Dijk is de 27-jarige kleinzoon van Dirk van der Plasse. Hij wist dat zijn opa al vroeg voor hem spaarde, maar niet dat er een serieus spaardoel achter zat. “Pas toen mijn nichtje als eerste 18 werd, bleek dat het gespaarde geld bedoeld was voor autorijles. Ook van mijn ouders leerde ik dat niet alles zo maar te koop is en dat je geld apart moet leggen voor grotere spaardoelen. Geld moet rollen dacht ik altijd. Maar sinds januari woon ik samen en heb ik met mijn vriendin een groot spaardoel, namelijk een eigen koopwoning.”
De cijfers*
- 88% van de kinderen spaart een deel van zijn/haar zakgeld
- 52% van de kinderen spaart in een spaarpot
- 34% van de kinderen heeft een eigen spaarrekening
- 32% van de kinderen heeft een eigen betaalrekening
* Nibud onderzoek 2023 en Volksbank/'Leren omgaan met geld'